بررسی دقیق موزه های کاپیتولین رم ایتالیا
نویسنده: امین بابازاده
موزه کاپیتولین رم در گذشته در میدان پلازا دی کنسرواتوری و پلازا نوو قرار داشتند. این میدان شکل ذوزنقه‌ای داشته و تصویر آن توسط میکل آنژ در سال 1536 کشیده شده است. لازم به ذکر است که این میدان طی یک دوره 400 ساله اجرا شدند.
تاریخ موزه های کاپیتولین رم به زمانی بر می‌گردد که سیکتوس چهارم مجسمه‌ای از جنس برنز را به مردم ایتالیا اهدا کرد. مردم آن مجسمه را در تپه کاپیتول قرار دادند. یعنی تاریخ موزه های کاپیتولین رم به سال 1471 بر می‌گردد.
مقدمه ای درباره موزه های کاپیتولین رم
مجموعه موزه های کاپیتولین رم (Capitoline Museums) هم اکنون متعلق به شهرداری رم می‌باشد. این مجموعه شامل تعداد بسیاری مجسمه، جواهرات، سکه، کتیبه و آثار هنری و باستان‌شناسی دیگر می‌باشد که به دوره رنسانس و دوره‌های قرون وسطی مربوط می‌باشند. درب این مجموعه از موزه های کاپیتولین رم که اولین موزه در تاریخ دنیا محسوب میشود به دستور کلمنت دوازدهم در سال 1734 برای عموم مردم باز شد تا عموم مردم از دیدن این مجموعه بی‌نظیر بازدید کنند. بنای موزه متشکل از سه ساختمان اصلی است که قدمت آنها به قرن‌های دوازدهم، شانزدهم و هفدهم میلادی بر می‌گردد.
موزه های کاپیتولین رم (Capitoline Museums) در مجاورت کولوسئوم قرار گرفته است. این مجموعه چندین اثر از بهترین آثار باستانی هنری مربوط به تاریخ یونان و روم را نمایش می‌دهد. از معروف‌ترین آثار موزه های کاپیتولین رم می‌توانیم به مجسمه زیبای لوپا کاپیتولین (Lupa Capitolina)، گائول که در حال مرگ است (Dying Gaul) و مجسمه سوار بر اسب مارکوس آئورلیوس را نام ببریم.
موزه کاپیتولین از مجموعه موزه های کاپیتولین رم
موزه کاپیتولین یکی از موزه‌های مجموعه موزه های کاپیتولین رم است. این موزه در سال 1471 ساخته شده است. این موزه جزء باستانی‌ترین و قدیمی‌ترین موزه‌های عمومی در تمام جهان است. کلکسیون مجسمه‌های کلاسیک یکی از بهترین کلکسیون‌های ایتالیا می‌باشد. این کلکسیون همانطور که اشاره کردیم گرگ کاپیتول (لوپا کاپیتولین)، مجسمه ریموس پایین یک گرگ و رومولوس، و گالاتا مورنته (فرانسوی در حال مرگ) و نیز یک تصویر متحرک از یک جنگجوی فرانسوی است که در حال مرگ می‌باشد.
دیگر آثار موزه کاپیتولین
در موزه کاپیتولین یک گالری عکس ترسناک نیز وجود دارد. این گالری عکس ترسناک همراه با شاهکارهای هنری چون تیتان، کاراواجو، روبنس و تینتورتو نیز وجود دارد. این گالری شرایط خاصی دارد. هنگامی که نمایشگاهی موقت در آنجا برقرار باشد قیمت بلیط افزایش پیدا می‌کند. درب ورودی موزه کاپیتولین در پالازو دی کونزرواتوری قرار دارد. در این مکان که جایگاه اصلی مجموعه مجسمه‌ها می‌باشد در طبقه اول و پینا کوتا (گالری عکس) در طبقه دوم قرار دارد.
هنگامی که طبقه‌ها را بالا می‌روید قبل از اینکه به طبقه بالا برسید مجسمه‌هایی که با سنگ تراشی باستانی در اطراف حیاط طبق وجود دارد واقع شده‌اند. مهمترین آنها سر، دست و پای یک ماموت است. تمامی این آثار مربوط به یک مجسمه‌ای است که دارای ارتفاع حدود 12 متر می‌باشد. این مجسمه از کنستانتین است که در ابتدا در یک کلیسا به نام دی ماه سنزیو واقع در میدان روم قرار داشته است.
مجسمه لوپا کاپیتولین در موزه های کاپیتولین رم
مجسمه لوپا کاپیتولین Capitoline She-Wolf در نمایشگاه موزه های کاپیتولین رم ابتدا تصور می‌شد همان مجسمه برنزی باستانی است که مربوط به قرن‌های پنجم و ششم قبل از میلاد است. ولی اینطور نیست. به خاطر اینکه:
گرگ و نوزاد هر کدام در زمان‌های متفاوت و دوره‌های جداگانه ساخته می‌شوند
گرگ ممکن است بین تاریخ‌های متفاوت ایجاد شده باشد
مشخصات زیر برای مجسمه لوپا کاپیتولین ثبت شده است:
در قرون پنجم قبل از میلاد مسیح یا قرون وسطی ساخته شده است
جنس مجسمه: برنز
ارتفاع مجسمه: 75 سانتی متر
داده‌های خرید: ابتدا در لاتران (Lateran) اهدای سیکلاست چهارم در سال 1471
ریشه مجسمه لوپا کاپیتولین
این مجسمه که در موزه های کاپیتولین رم واقع شده است ممکن است اتریشی باشد. این مجسمه یک نسخه اولیه داشت که از مبدا اتریشی گرفته شده بود. گرگ‌های دوقلوی رومولوس (Romulus) و ریموس (Remus) را تحویل می‌دهد. رومولوس بنیانگذار سرشناس رم است. ولی مجسمه نوزادان از لحاظ مدرن بودن به احتمال زیاد در قرن سیزدهم میلادی ساخته شده‌اند ولی در قرن پانزدهم اضافه شده‌اند. اینطور به نظر می‌رسد که مجسمه گرگ اخیرا دستخوش تغییرات شده است. این فرضیه نیز مطرح است که مجسمه گرگ در موزه های کاپیتولین رم نیز از قرن سیزدهم مدرن‌تر است.
برای مجسمه‌های برنزی، تکنیک موم گمشده قدیمی به نظر می‌رسد. اما اینطور استدلال میشود که تنها برای کل بدن یک قالب وجود نداشته است. اما مقاله‌ای در سال 2008 در بی‌بی سی آنلاین می‌نویسد:
” یک پروفسور به نام آدریانو لارجینا تقریبا 20 آزمایش روی مجسمه گرگ در دانشگاه سالرنو انجام داده است”.
مقاله دیگری در سال 2008 درباره نماد روم، لوپا کاپیتولین‌های دوران قرون وسطی می‌نویسد: “یک متخصص اتریشی به نام الساندرو ناسو از دانشگاه مولیس استدلال کرده که این مدارک روشن نیست که مجسمه باستانی نباشد”. نکته‌ای که نشانگر غرور و افتخار در موزه های کاپیتولین رم با استدلالی که آن را به دوره قرون وسطی ربط می‌دهد ضعیف است.
مجسمه سوار بر اسب مارکوس آئورلیوس
اخیرا ادعاهایی مطرح شده است که مجسمه مارکوس آئورلیوس یک نما از جنگ‌های گسترده و کشور گشایانه روم باستان علیه ایرانیان است. ولی کارشناس‌های آثار هنری و باستان‌شناسی و میراث فرهنگی باور دارند که مجسمه سوار بر است مارکوس اصولا به صلح و اندیشه بشری مربوط میشود.
مارکوس آئورلیوس آنتونیوس آگوستوس همان سوار بر اسب که مجسمه آن در موزه های کاپیتولین رم واقع شده در جنگ‌های زیادی علیه قوم‌های گوناگونی شرکت کرده است. ولی این جنگ‌ها در آن دوران کاملا مرسوم و رایج بوده است. مارکوس آئورلیوس در نوشته راهنمای این مجسمه در موزه های کاپیتولین رم وی را لقب امپراتور فیلسوف لقب داده است.
هدف از ساختن موزه های کاپیتولین رم
اینکه هدف از ساختن موزه های کاپیتولین رم چه بوده است را هنوز کسی نمی‌داند یا مطرح نکرده است. ولی عده‌ای معتقد هستند که امپراتوری رم با کمک میکل آنژ مجسمه ساز بزرگ آن دوران به پاس قدردانی از بزرگان تمدن خود و رساندن پیام خود به آیندگان این تمدن موزه‌های کاپیتولین رم را ساخته‌اند.
شهر رم پایتخت ایتالیا و بزرگ‌ترین شهر ایتالیا می‌باشد. موزه‌های کاپیتولین رم که در بالای تپه‌ای در رم ساخته شده است متشکل از سه ساختمان است. با توجه به آثار بزرگ هنری و باستانی که در موزه‌های کاپیتولین رم وجود دارد، باستان‌شناسان عصر کنونی این مجموعه را پیام‌آور صلح و انسانیت می‌دانند. هر روز بر تعداد بازدید کنندگان این مجموعه افزوده میشود. شماری از بهترین و برجسته‌ترین مجسمه‌های تاریخی را می‌توانید در این مجموعه پیدا کنید.
جایگاه تاریخی موزه ها
جایگاه تاریخی موزه‌ها در واقع میدان پلازا دی کنسرواتوری (Palazzo dei Conservatori) و پلازا نوو (Palazzo Nuovo) قرار گرفته است. میدانی که شبیه ذوزنقه است. نقشه میدان پلازا دی کنسرواتوری و پلازو نوو توسط مجسمه ساز بزرگ، میکل آنژ در سال 1536 کشیده شده است.
درب ورودی به این مجموعه بزرگ تا سال 1734 بسته بود. هر کسی اجازه دیدن این مجسمه‌ها و آثار بزرگ باستانی و هنری را نداشت. بالاخره در سال 1734 کنت دوازدهم دستور داد درب‌های موزه‌های کاپیتولین رم باز شود. وی برای اولین بار درب این مجموعه را بر روی مردم گشود و عموم مردم اجازه بازدید از این مجموعه را صادر کرد. او با این هدف در موزه‌های کاپیتولین رم را به روی عموم مردم گشود تا همه از یک مکان تاریخی باستانی که در آن هنر خالص وجود دارد را تماشا کنند و از آنها لذت ببرند.
طبقه اول موزه کاپیتولین رم
ورودی موزه در میدان ذوزنقه‌ای شکل پلازا دی کونزرواتوری واقع شده است که همانطور که اشاره کردیم نقشه آن توسط میکل آنژ کشیده شده است. این میدان جایگاه اصلی تمام و مجموعه مجسمه‌ها در طبقه اول و گالری عکس (پینا کوتا) در طبقه دوم واقع شده است.
در طبقه اول قبل از اینکه به طبقه بالا بروید لحظاتی را به تماشا و تحسین سنگ تراشی باستانی در حوالی حیاط طبقه اول صرف کنید. مهمترین این سنگ تراشی‌ها سر، پا و دست یک ماموت از انسان‌های اولیه است. تمام این سنگ تراشی‌ها به مجسمه‌ای از کنستانتین مربوط است. این مجسمه ارتفاعی در حدود 12 متر دارد. این مجسمه نخست در جای دیگر بوده است که جابجا شده است. این مجسمه در کلیسای دی ماسنزیو در میدان روم جای داشت.
اما آثاری که در طبقه اول جای دارد به این مجسمه‌ها محدود نمی‌شود. در میان مجسمه‌های طبقه اول، معروف‌ترین مجسمه آن اتروسک لوپا کاپیتولین قرار دارد. گرگ برنزی که به مردم روم اهدا شده است. در واقع سیکتوس IV این مجسمه را در 5 قرن قبل از میلاد که نمادی از نگهبان‌های کوچک وی هستند و در سال 1471 به آن مجموعه اضافه شده بود به مردم روم اهدا کرد. از دیگر موارد دیدنی طبقه اول می‌توان به اسپینارو اشاره کرد. مجسمه اسپینارو از برنز ظریف در قرن یکم قبل از میلاد مسیح ساخته شد. شکل آن پسری را نشان می‌دهد که در حال خارج کردن تیغی از پای خود و مدوزای جیان لورنزو برنینی می‌باشد.
طبقه دوم موزه کاپیتولین رم
در طبقه بالا یا طبقه دوم آنچه که به نمایش گذاشته شده است مجموعه‌ای از عکس موزه در پیناکوئتا می‌باشد. در هر اتاق یک شاهکار هنری واقع شده است. در میان این عکس‌های بی‌نظیر دو مورد هستند که بسیار مشهور و برجسته هستند. اول عکس سالا پیترو دا کورتونا، با ویژگی و مشخصه معروف پیترو دا کورتونا از سابین دله راتو (یعنی تجاوز به زن‌های سابین) و دوم سالا سانتا پترونیلا که بعد از نقاشی بزرگ گوئر چینو، سپلیمنتو دی سانتا پترونیلا (یعنی دفن کردن سنت پترونیلا) هستند که بسیار به شهرت رسیدند.
این سالن دو اثر بسیار مهم را نشان می‌دهد که توسط کار اواجیو کشیده شده‌اند. لا بونا ونتورا که کولی معروف و متظاهر به فال خوانی است که دست یک مرد جوان را نشان می‌دهد. ولی اینطور نیست. در واقع در حال دزدیدن انگشتر این مرد جوان است که در این اثر به تصویر کشیده شده است.
سوالات متداول موزه های کاپیتولین رم
متعلق به چه کسی است و چه چیزهایی در آن نگهداری میشود؟
مجموعه موزه‌های کاپیتولین رم هم اکنون متعلق به شهرداری رم می‌باشد. این مجموعه شامل تعداد بسیاری مجسمه، جواهرات، سکه، کتیبه و آثار هنری و باستان‌شناسی دیگر می‌باشد که به دوره رنسانس و دوره‌های قرون وسطی مربوط می‌باشند
هدف از ساخت این موزه چه چیزی بوده؟
اینکه هدف از ساختن موزه‌های کاپیتولین رم چه بوده است را هنوز کسی نمی‌داند یا مطرح نکرده است. ولی عده‌ای معتقد هستند که امپراتوری رم با کمک میکل آنژ مجسمه ساز بزرگ آن دوران به پاس قدردانی از بزرگان تمدن خود و رساندن پیام خود به آیندگان این تمدن موزه‌های کاپیتولین رم را ساخته‌اند.
در چه سالی درب این موزه به روی عموم باز شد؟
درب این مجموعه از موزه‌های کاپیتولین رم که اولین موزه در تاریخ دنیا محسوب میشود به دستور کلمنت دوازدهم در سال 1734 برای عموم مردم باز شد تا عموم مردم از دیدن این مجموعه بی‌نظیر بازدید کنند.
دیدگاه کاربران